ΟλΣτΕ 734/2016: ΤΠΔΥ. Συνταγματικότητα περικοπών στο εφάπαξ
Ταμείο Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ). Πιλοτική δίκη. Ποιος δικαιούται να ασκήσει παρέμβαση στην πιλοτική δίκη.
Από την εκ μέρους της πολιτείας νομοθέτηση από την παράλειψη των οργάνων της να νομοθετήσουν στοιχειοθετείται ευθύνη προς αποζημίωση μόνο όταν από τη νομοθέτηση ή την παράλειψη γεννάται αντίθεση προς κανόνες δικαίου υπέρτερης τυπικής ισχύος. Στην περίπτωση αυτή περίπτωση, ευθύνη του Δημοσίου προς αποζημίωση του ζημιωθέντος γεννάται μόνο αν οι επιζήμιες συνέπειες επέρχονται απευθείας από την επίμαχη διάταξη, πριν δε και ανεξάρτητα από οποιαδήποτε εφαρμογή της με πράξη της Διοικήσεως· στις λοιπές περιπτώσεις, κατά τις οποίες οι επιζήμιες συνέπειες επέρχονται από την εφαρμογή του πιο πάνω κανόνα δικαίου, δηλαδή από την πράξη της Διοίκησης που τον εφαρμόζει στην ατομική περίπτωση, η ευθύνη έναντι του ζημιωθέντος προκύπτει όχι από τον κανόνα δικαίου, αλλά από την τελευταία αυτή πράξη.
Συνταγματική προστασία κοινωνικής ασφάλισης. Οι εφάπαξ παροχές που χορηγούνται κατά την συνταξιοδότηση είναι δημοσίου δικαίου κοινωνικοασφαλιστικές παροχές υπαγόμενες και αυτές στο καθεστώς προστασίας του άρθ. 22 § 5 Συντ. Η προστασία της βιωσιμότητας του οικείου ασφαλιστικού φορέα και η διασφάλιση της ακεραιότητας του ασφαλιστικού του κεφαλαίου αποτελεί υποχρέωση του νομοθέτη, ο οποίος, όταν διαπιστώνει μεταβολή των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών η οποία εγκυμονεί κινδύνους για την βιωσιμότητά του, λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα, όπως είναι η αναπροσαρμογή των ασφαλιστικών παροχών και εισφορών.
Η μείωση των παροχών είναι δυνατή όχι μόνον για το μέλλον αλλά και για το παρελθόν, υπό την έννοια ότι μπορεί να καταλαμβάνει και εκκρεμείς αιτήσεις χορήγησης ασφαλιστικών παροχών, οι οποίες μέχρι την επέλευση της νομοθετικής μεταβολής δεν έχουν ικανοποιηθεί.
Με το άρθ. 1 του Α΄ Προσθέτου Πρωτοκόλλου ΕΣΔΑ δεν κατοχυρώνεται δικαίωμα σύνταξης ορισμένου ύψους, με συνέπεια να μην αποκλείεται, κατ’ αρχήν, διαφοροποίηση του ύψους της συνταξιοδοτικής παροχής αναλόγως με τις επικρατούσες εκάστοτε συνθήκες. Για να είναι σύμφωνη με τις διατάξεις του άρθ. 1 του Α΄ Προσθέτου Πρωτοκόλλου επέμβαση σε περιουσιακής φύσεως αγαθό, πρέπει να προβλέπεται από νομοθετικές ή άλλου είδους κανονιστικές διατάξεις, καθώς και να δικαιολογείται από λόγους γενικού συμφέροντος. Η εκτίμηση του νομοθέτη ως προς την ύπαρξη λόγου δημόσιου συμφέροντος επιβάλλοντος τον περιορισμό περιουσιακού δικαιώματος και ως προς την επιλογή της ακολουθητέας πολιτικής για την εξυπηρέτηση του δημοσίου αυτού συμφέροντος υπόκειται σε οριακό δικαστικό έλεγχο.
Προκειμένου το ΤΠΔΥ να χορηγήσει εφάπαξ βοήθημα σε ασφαλισμένους του, απαιτούνται αθροιστικώς δύο προϋποθέσεις: α) να έχει απονεμηθεί σε αυτούς η σύνταξη και β) να έχουν συμπληρώσει τον προβλεπόμενο από ελάχιστο χρόνο ασφάλισης στο Ταμείο. Δέσμευση ΤΠΔΥ από τη συνταξιοδοτική πράξη.
Οι περικοπές του εφάπαξ βοηθήματος που επήλθαν με το άρθ. 2 § 6 ν. 4024/2011 και το άρθ. 1ο υποπαράγραφος ΙΑ.5 περ. 2 ν. 4093/2012, ευρίσκουν έρεισμα στο νόμο και εντάσσονται, μαζί με τις περικοπές στις κύριες και επικουρικές συντάξεις, σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα αφενός για την αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας της Χώρας και, αφετέρου, για τη μεταρρύθμιση του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος, χάριν της βιωσιμότητάς του, μεταρρύθμιση η οποία ευρίσκει έρεισμα στο άρθ. 22 § 5 Συντ., η θέσπιση δε των περικοπών αυτών εξυπηρετεί σκοπούς δημόσιου συμφέροντος και όχι απλώς το ταμειακό συμφέρον του Δημοσίου και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, ενώ δεν παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας και η διάταξη του άρθ. 4 § 5 Συντ. Οι αρχές της προστατευόμενης εμπιστοσύνης και της ασφάλειας δικαίου δεν εμποδίζουν τον νομοθέτη, ο οποίος υποχρεούται να μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, να λαμβάνει μέτρα εντός του πλαισίου της συνταγματικής τάξης, ακόμη και σε ήδη συνεστημένες έννομες σχέσεις ή καταστάσεις, όταν αδήριτες ανάγκες το επιβάλλουν.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ της ΕΠΙΡΑΤΕΙΑΣ 734/2016 Ολομέλεια
Πρόεδρος: Σωτ. Ρίζος.
Εισηγητής: Διον. Μαρινάκης, Σύμβουλος.
Δικηγόροι: Ν. Αναγνωστόπουλος, Ιω. Κατράς, Κων. Τριάντης, Σπ. Παπαγιαννόπουλος (Συμβ. ΝΣΚ), Δημ. Σπυρόπουλος, Λ. Αποστολίδης, Μαρ.-Μαγδ. Τσίπρα.
| File | Περιγραφή | File size |
|---|---|---|
 ΣτΕ 734.2016.pdf | 235 Kb |
Τελευταία Ενημέρωση (Τρίτη, 19 Απριλίου 2016 17:35)